Groen erfgoed kent diverse vormen. Uiteenlopend van de grootschalig opgezette buitenplaatsen tot de ogenschijnlijk eenvoudigste begraafplaats. Echter allemaal kennen ze een bewust ontwerp of historische gelaagdheid waardoor er monumentale waarde is ontstaan.
Voor ons is het belangrijk uitgangspunt voor het beheer om duidelijk te krijgen welke delen behoudenswaardig zijn, zoals de resterende historische onderdelen of de gedachte van het oorspronkelijk ontwerp. Elk groen monument kent geleidelijk verval door het op leeftijd raken van de begroeiing. Dit kan op termijn bedreigend worden voor het behoud van het historische beeld. Juist op tijd durven ingrijpen kan vaak het bedoelde beeld in stand houden.
Vestingwerken, ontstaan vanuit de bescherming van belangrijke objecten en steden werden grote aardwerken aangelegd. Veelal kregen deze na verlies van de militaire functie een invulling als wandelpark.
Buitenplaats, om een edelmanhuis, landhuis of kasteel met zijn bijgebouwen ontwikkelde zich vaak een uitgebreide park- en tuinaanleg. Deze laat meestal een grote gelaagdheid zien van de diverse in de mode geweest zijnde stijlen.
Begraafplaats, deze ontstaan in eerste instantie rond de kerken. Begin 19e eeuw word begraven binnen de stad verboden. Er ontwikkelen zich grotere begraafplaatsen buiten de bebouwde kom welke in sommige gevallen tot vandaag zijn behouden. Soms herbergen ze naast eeuwenoude graven nog een bijzonder bestand aan beplanting.
Park, deze kennen diverse ontstaansgeschiedenissen. Rond steden waar vestingwerken vervielen, als aankleding van de vroegste industriële complexen, als herdenkingsplaatsen en recreatiegelegenheden. De stijlen wisselen sterk maar zijn veelal gericht op een bijzondere sierwaarde.
Tuin, vanaf de 19e eeuw komt ook de particuliere tuin meer in de aandacht. Als gevolg van toenemende welvaart ontwikkelen diverse villa’s, boerderijen en stedelijke gebouwen een bewuste sierinrichting.
Bij archeologisch erfgoed is bewust beheer cruciaal om schade aan het bodemarchief te voorkomen. In de praktijk ontstaat de meeste schade onbedoeld. Hier ligt de noodzaak dus vooral op het behoud van een bij de bescherming passende begroeiing. Belangrijk is om een goed beeld te krijgen van welke archeologische waarden aanwezig zijn en waar zij in het terrein liggen. Daardoor is tijdig en sturend ingrijpen op de begroeiing mogelijk.
Groenwacht Nederland heeft altijd nauw contact gehad met de Archeologische Monumentenwacht. Gelukkig werd het verdwijnen van deze organisatie opgevangen door Erfgoedbeheer. Nog steeds de logische partner voor de vraag om meer specialistisch inzicht in het bodemarchief en toetsing van de archeologische inspectierapporten.
Grafheuvel, opgeworpen als herdenkingsplaats voor overledenen komen diverse vormen, groottes en complexen voor.
Huisplaatsen, van de vroegste nederzettingen zijn soms sporen herkenbaar van een duidelijke verhoging, toegangsweg of vaarroute.
Verdedigingswerken, door de eeuwen ontstonden diverse grote bedreigingen waartegen als gevolg grote aardwerken werden opgeworpen. Al hoewel ze vaak door de tijd zijn aangetast zijn ze een belangrijke verwijzing naar de geschiedenis van ons land.
Scheepswrakken, rustend op de zeebodem of teruggevonden bij drooglegging van Flevoland kent Nederland een groot bestand aan diverse scheepswrakken. Naast de kennis die zij doorgeven over historische scheepsbouw herbergen ze een schat aan informatie. Voor die scheepswrakken die inmiddels op het droge liggen is een specialistisch beheer nodig om ze voor de toekomst te behouden.
Groen erfgoed
Onder: Kaart groen erfgoed.
Rechts: Archeologische monumenten kaart.
